حمایت صادقانه و عادلانه
قدم اول برای کمک به کودکانی که در مدرسه مشکل دارند حمایت عاطفی والدین است. لازم است والدین در نزد معلم از کودکشان حمایت کنند و در زمانی مشخص و با حفظ آرامش، از کودکشان در مورد مشکلی که دارند سوال بپرسند.
پیگیری روند تحصیلی در مدرسه
قدم دوم این است که دقیقا سر زمان مشکل ساز حاضر شوید. اگر در امتحان مشکل دارد، برگه های امتحانی را بخواهید. اگر با دوستانش مشکل دارد همان لحظه ای که مشکل ایجاد شده حاضر شوید. تنها در این صورت است که میتوانید عقب برگردید و ریشه های مشکل را شناسایی کنید.
بررسی فاکتورهای سلامت روان
کودک خود را از نظر سلامت روانی بررسی کنید. ببینید
- آیا تمرکز کافی دارد؟
- آیا نیاز به دوست یابی او ارضا میشود؟
- آیا رابطه اش با مادرش خوب است؟
- آیا از رفتار تحکم آمیز والدین یا معلم رنج می برد؟
- آیا انگیزه کافی دارد؟
- آیا اهدافش درست تعریف شده است؟
دانش آموزان برتر در مدرسه همیشه اعتماد به نفس بالایی دارند و کارهایی انجام می دهند که باعث افتخار والدینشان می شود. آنها مهارتهای مطالعه و مهارتهای یادگیری را از پیش فراگرفته اند.
چگونه به دانش اموزانی که در مطالعه مشکل دارند کمک کنیم
کمک به کودکان با مشکلات درسی میتواند به طور مؤثری از طریق اقدامات متعددی انجام شود. در اینجا چند روش مهم را معرفی میکنم:
توجه به سلامت روانی و جسمانی: سلامت روانی و جسمانی کودک نیز میتواند تاثیر زیادی بر موفقیت درسی داشته باشد. بنابراین، توجه به سلامت کلی کودک باید در اولویت قرار داشته باشد.
تشخیص دقیق مشکل: ابتدا باید مشکل دقیقاً تشخیص داده شود. این ممکن است شامل مشاوره با معلمان، پزشکان و متخصصان رفتاری باشد.
توجه به نیازهای فردی: هر کودک متفاوت است و نیازهای خاصی دارد. توجه به نیازهای فردی کودک و توصیف آنها میتواند به بهبود رفتارهای درسی کمک کند.
استفاده از تکنیکهای تدریس متناسب: استفاده از تکنیکهای تدریسی متناسب با نیازهای کودک میتواند به بهبود توجه و مهارتهای درسی کمک کند.
تشویق و تعزیز: تشویق و تعزیز کودک برای تلاشهایش میتواند به افزایش انگیزه و موفقیت کودک کمک کند.
بنابراین در روشهای کمک به کودکان با مشکلات درسی باید به تشویق بسیار اهمیت داد.
شناسایی مشکل نارساخوانی
اگر قصد دارید روشهای کمک به کودکان با مشکلات درسی را دنبال کنید، باید به مشکلات فیزیولوژیکی یا روانی توجه کنید. ممکن است کودک یا دانش آموز ما واقعا مشکل خواندن یا یادگیری داشته باشد. استاد جهانپور در این زمینه تحقیقات گسترده ای انجام داده است و شما میتوانید در صورت تشخیص این مشکل، برای یادگیری مهارت تندخوانی و مهارتهای مطالعه و تمرکز به ایشان مراجعه کنید.
نارساخوانی شایع ترین اختلال در جهان است که باعث مشکلات خواندن، نوشتن و املا می شود. دانش آموزان مبتلا به نارساخوانی در مهارت های شناختی خود مشکل دارند. مداخلات مختلفی قبلاً برای درمان آنها معرفی شده بود، اما نارساخوانی هنوز یک اختلال رو به رشد است1.
چگونه تشخیص دهیم که کودکان دقیقا چرا در درس خواندن مشکل دارند؟
روشهای کمک به کودکان با مشکلات درسی و تشخیص مشکلات دقیق کودکان در مدرسه میتواند چندین عامل را دربر بگیرد. برخی از دلایل شایع عبارتند از:
- مشکلات تغذیهای: کودکانی که نامناسب تغذیه ندارند، ممکن است از عملکرد ذهنی و فیزیکی کاهش یابند.
- مشکلات معنوی و روانی: اضطراب، افتادگی، یا مشکلات خانوادگی میتواند تأثیرات جدی بر عملکرد آنها داشته باشد.
- مشکلات آموزشی: برخی کودکان ممکن است نیاز به روشهای آموزشی متفاوت داشته باشند که در مدرسه موجود نیست.
- مشکلات پزشکی: بیماریهای مزمن یا مشکلات پزشکی میتوانند عملکرد آنها را تحت تأثیر قرار دهند.
برای تشخیص دقیق مشکل، میتوان از مشاوران تخصصی، مانند متخصصان تغذیه، متخصصان روانشناسی، و متخصصان آموزشی، استفاده کرد. همچنین، مشاوره با معلمان و والدین میتواند مفید باشد تا تصمیمگیریهای بهتری درباره راههای کاهش مشکلات اتخاذ شود.
این مهم است که دانش آموزان مهارتهای مطالعه و یادگیری را از قبل اموخته باشند. در این صورت میتوانند بر استرس و اضطراب و نگرانیهای جدید ایجاد شده غلبه کنند.
کلاس تندخوانی تا چه حد میتواند به روند حل مشکل کمک کند؟
کلاس تندخوانی به تنهایی کمکی به این مشکل نمیکند ولی استاد جهانپور در کلاسهای تندخوانی که برگزار میکنند، به صورت مستقیم وارد شناسایی مشکل میشوند. بعد از شناسایی ریشه های مشکل ممکن است نیاز به جلسات مشاوره با مشاور بالینی یا روانشناس باشد ولی در مجموع انتظار داریم که با یادگیری مهارتهای مطالعه، کودکان خودشان بتوانند مشکلاتشان را شناسایی کنند و برای انها راه چاره بیابند.
وقتی قرار است روشهای کمک به کودکان با مشکلات درسی را بررسی کنیم باید به این مساله توجه کنیم که مشکلات عاطفی در روند یادگیری کودکان تاثیر مستقیم دارد و اگر به انها کمک کنیم که مشکل را شناسایی کنند و راه حل را به آنها اموزش دهیم، خودشان مسیرشان را طی میکنند.
اگر مشکلات عاطفی باعث اختلال در روند یادگیری کودکان شده باشد چکار کنیم؟
مشکلات خانوادگی میتواند تاثیر قابل توجهی بر یادگیری کودکان داشته باشد. در اینجا چند راهکار برای کمک به کودکانی که تحت تاثیر مشکلات خانوادگی قرار دارند ارائه میشود:
1. مشاوره و حمایت روانی:
- مشاوران مدرسه: با مشاوران مدرسه تماس بگیرید تا به کودکان کمک کنند تا با مشکلات روانی و احساسی مقابله کنند.
- مشاوره خانوادگی: در صورت امکان، خانوادهها میتوانند به مشاوران خانوادگی مراجعه کنند تا مشکلات خانوادگی را حل کنند.
2. ایجاد یک محیط حمایتی:
- محیط خانه امن: تلاش کنید محیط خانه را تا حد امکان امن و حمایتگر کنید.
- ارتباط مؤثر: با کودکان به صورت مرتب صحبت کنید و به نگرانیها و احساسات آنها گوش دهید.
3. ایجاد روال روزانه:
- روال ثابت: روالهای منظم روزانه مانند زمانهای ثابت برای غذا خوردن، خوابیدن و مطالعه به کودکان کمک میکند تا احساس ثبات و امنیت کنند.
- فعالیتهای تفریحی: فعالیتهای تفریحی مانند بازیهای گروهی و ورزشها میتوانند استرس را کاهش دهند و تمرکز را بهبود بخشند.
4. حمایت تحصیلی:
- کمک تحصیلی اضافی: اگر کودکان نیاز به کمک تحصیلی اضافی دارند، میتوانید از معلمان خصوصی یا برنامههای آموزشی حمایتی استفاده کنید.
- تشویق به مطالعه: کودکان را تشویق کنید که به طور منظم مطالعه کنند و از منابع آموزشی متنوع استفاده کنند.
5. توجه به سلامت جسمانی:
- تغذیه مناسب: اطمینان حاصل کنید که کودکان تغذیه مناسبی دارند تا انرژی و تمرکز کافی برای یادگیری داشته باشند.
- خواب کافی: خواب کافی و با کیفیت برای بهبود عملکرد تحصیلی و روانی کودکان ضروری است.
6. تشویق به استفاده از مهارتهای مقابلهای:
- تکنیکهای آرامبخشی: مانند تمرینهای تنفسی، مدیتیشن و یوگا میتوانند به کاهش استرس کمک کنند.
- توسعه مهارتهای اجتماعی: کمک به کودکان در توسعه مهارتهای اجتماعی و ارتباطی میتواند تاثیرات مثبتی بر روحیه و عملکرد تحصیلی آنها داشته باشد.
این راهکارها میتواند به کودکان کمک کند تا با تاثیرات مشکلات خانوادگی بهتر مقابله کنند و عملکرد تحصیلی خود را بهبود بخشند.
فرض کنید ما نتوانیم ریشه های مشکل را شناسایی کنیم. گاهی کودکان با معلم و مدرسه و والدین قهر میکنند و به هیچ وجه هیچ اطلاعاتی به والدین برای کمک به آنها نمی دهند و در این صورت حتی ده ها جلسه مشاوره هم نمیتواند راهگشا باشد. در این موارد چه می توان کرد؟
آموزش شیوه ها و مهارتهای مطالعه
دکتر جهانپور، استاد دوره های تندخوانی نصرت و ارشد روانشناسی بالینی معتقد است که بالا بودن مهارتهای مطالعه میتواند به دانشآموزانی که در مدرسه مشکل دارند، کمک قابل توجهی کند. مهارتهای مطالعه بهتر به دانشآموزان امکان میدهد که به طور مؤثرتری یاد بگیرند و عملکرد تحصیلی خود را بهبود بخشند. به این مساله Educative Teaching گفته میشود2. در اینجا چند روش که مهارتهای مطالعه میتواند به دانشآموزان کمک کند آوردهام:
1. افزایش تمرکز و توجه:
- روشهای تمرکز: استفاده از تکنیکهای تمرکز مانند مطالعه در محیط آرام و بدون حواسپرتی میتواند به دانشآموزان کمک کند که بهتر تمرکز کنند.
- مدیریت زمان: برنامهریزی و مدیریت زمان به دانشآموزان کمک میکند که به طور مؤثرتری وقت خود را برای مطالعه تنظیم کنند.
2. بهبود درک مطلب:
- استراتژیهای خواندن: استفاده از استراتژیهای مختلف مانند خواندن فعال، یادداشتبرداری، و استفاده از نقشههای مفهومی میتواند به بهبود درک مطلب کمک کند.
- تمرین مکرر: خواندن مکرر و تمرین متون مختلف میتواند به تقویت مهارتهای درک مطلب کمک کند.
3. افزایش انگیزه و خودباوری:
- تعیین اهداف کوچک: تعیین اهداف کوچک و قابل دسترسی میتواند به افزایش انگیزه و خودباوری دانشآموزان کمک کند.
- تشویق و پاداش: تشویق و پاداش برای دستاوردهای کوچک میتواند انگیزهی بیشتری برای تلاشهای آینده ایجاد کند.
4. تقویت حافظه:
- تکنیکهای حافظه: استفاده از تکنیکهای مختلف مانند روشهای یادسپاری تصویری، کارتهای فلش، و تمرینهای حافظه میتواند به دانشآموزان کمک کند که اطلاعات را بهتر به خاطر بسپارند.
- استراحتهای منظم: استراحتهای منظم بین جلسات مطالعه میتواند به تقویت حافظه کمک کند.
5. بهبود مهارتهای تحلیلی و تفکر انتقادی:
- پرسیدن سوالات: تشویق دانشآموزان به پرسیدن سوالات و تفکر دربارهی موضوعات مختلف میتواند به بهبود مهارتهای تحلیلی کمک کند.
- بحثهای گروهی: شرکت در بحثهای گروهی میتواند به تقویت مهارتهای تفکر انتقادی کمک کند.
بهبود مهارتهای مطالعه میتواند دانشآموزان را برای موفقیت بیشتر در مدرسه آماده کند و به آنها کمک کند که با اعتماد به نفس بیشتری با چالشهای تحصیلی مواجه شوند.
5. ایجاد حس تعلق به مدرسه:
تعلق به مدرسه با طیفی از پیامدهای آموزشی و رشدی مثبت، از جمله سلامت روانی و رفاه، رفتار اجتماعی و پیشرفت تحصیلی و گذار به بزرگسالی مرتبط است. با این حال، تعداد فزاینده ای از دانش آموزان در سراسر جهان گزارش می دهند که احساس تعلق به مدرسه خود ندارند3. همچنین داشتن مهارت یادگیری خلاق، تاثیری زیادی بر رشد سریعتر نسبت به دیگران دانش اموزان میگذارد که قابل یادگیری است. یادگیری خلاق در مدارس بیانگر شکل خاصی از یادگیری است که شامل بیان خلاق در زمینه یادگیری تحصیلی است. فرصتهای دانشآموزان برای مشارکت در یادگیری خلاق میتواند از تجربیات درسی در مقیاس کوچکتر که به نفع یادگیری خود و دیگران است تا ابتکارات در مقیاس بزرگتر که میتواند کمکهای مثبت و پایداری به یادگیری و زندگی افراد در داخل و خارج از دیوار کلاسها و مدارس داشته باشد، باشد. . به این ترتیب، تلاش هایی با هدف حمایت از یادگیری خلاق، شکل مهمی از آموزش مثبت را نشان می دهد4
خلاصه و جمع بندی
در اینجا یک خلاصه از نکات مهم روشهای کمک به کودکان با مشکلات درسی آورده شده است:
تشخیص مشکلات درسی کودکان:
- تشخیص دقیق: مشکلات باید دقیقاً شناسایی شوند، شامل مشاوره با معلمان، پزشکان و متخصصان رفتاری.
- توجه به نیازهای فردی: نیازهای خاص هر کودک باید مورد توجه قرار گیرد.
- روشهای تدریس متناسب: استفاده از تکنیکهای تدریس متناسب با نیازهای کودک.
- تشویق و پاداش: تشویق کودک برای تلاشهایش.
- توجه به سلامت روانی و جسمانی: توجه به سلامت کلی کودک.
تاثیر مشکلات خانوادگی بر یادگیری:
- مشاوره و حمایت روانی: مراجعه به مشاوران مدرسه و خانوادگی.
- ایجاد محیط حمایتی: ایجاد محیط امن در خانه و ارتباط موثر با کودکان.
- ایجاد روال روزانه: روالهای منظم برای افزایش ثبات.
- حمایت تحصیلی: کمک تحصیلی اضافی و تشویق به مطالعه.
- توجه به سلامت جسمانی: تغذیه مناسب و خواب کافی.
- توسعه مهارتهای مقابلهای: تمرینهای آرامبخشی و مهارتهای اجتماعی.
اهمیت مهارتهای مطالعه:
- افزایش تمرکز و توجه: تکنیکهای تمرکز و مدیریت زمان.
- بهبود درک مطلب: استراتژیهای خواندن و تمرین مکرر.
- افزایش انگیزه و خودباوری: تعیین اهداف کوچک و تشویق.
- تقویت حافظه: تکنیکهای حافظه و استراحتهای منظم.
- بهبود مهارتهای تحلیلی و تفکر انتقادی: پرسیدن سوالات و شرکت در بحثهای گروهی.
این نکات میتواند به کودکان کمک کند تا با چالشهای تحصیلی مواجه شوند و مهارتهای خود را بهبود.
منابع
- salman javad(2023), لینک مقاله ↩︎
- https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-031-30551-1_3 ↩︎
- https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-030-64537-3_21 ↩︎
- https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-030-64537-3_19 ↩︎